Khi thời trang vượt khỏi ranh giới để trở thành ký ức sống động, nó không còn chỉ là nghệ thuật mặc mà là nghệ thuật kể chuyện. Và “Vân Dao” – bộ sưu tập của hai nhà thiết kế trẻ Nguyễn Thu Hiền và Nguyễn Thị Thu Hà chính là một minh chứng rõ ràng cho cách thời trang có thể tái sinh văn hóa trong hình thức mới. Lấy cảm hứng từ trang phục của người Dao Thanh Y, BST là một khúc ca ngợi sắc đẹp sơn cước, nơi các kỹ thuật thủ công truyền thống được nâng tầm bằng ngôn ngữ tạo hình đương đại, tạo nên một “vân” sáng tạo lấp lánh giữa nền trời bản địa.
Tái sinh di sản vùng sơn cước trong dòng chảy chất liệu đương thời
Không lựa chọn con đường dễ dãi của phục dựng, “Vân Dao” đi theo hướng tiếp cận táo bạo hơn: tái tạo bản sắc dân tộc bằng mỹ học đương đại. Các thiết kế trong bộ sưu tập đều mang dấu ấn đặc trưng của văn hóa Dao: từ họa tiết thêu hoa văn hình học, kỹ thuật đính hạt và tạo cụm quả bông đặc trưng nhưng được đặt trong một tổng thể sáng tạo, lạ mắt và thời thượng.
Màu đen – gam màu chủ đạo tượng trưng cho sự quyền uy và huyền bí trong tín ngưỡng Dao trở thành phông nền lý tưởng để làm nổi bật các mảng màu hồng cánh sen, đỏ mận, xanh lam và ánh kim. Trên nền ấy, các chi tiết tua rua và quả bông không chỉ đóng vai trò trang trí mà còn mang ý nghĩa biểu trưng cho sự kết nối cộng đồng, phồn thịnh và sức sống bền bỉ của người phụ nữ vùng cao.
Đáng chú ý, các NTK đã vận dụng nhiều dạng form khác nhau để thể hiện tính cách đa chiều của người phụ nữ Dao: có thiết kế mang cấu trúc phá cách, đối xứng lệch, tạo hiệu ứng thị giác mạnh mẽ; có mẫu lại mềm mại, lả lướt với tà dài và tay áo xoè như một vũ điệu dân gian ẩn mình trong chất liệu hiện đại.
Kỹ thuật thủ công làm nên sức nặng thị giác
Không có hiệu ứng thị giác nào chân thật và bền vững bằng chính sự tỉ mỉ của bàn tay con người. “Vân Dao” gây ấn tượng mạnh nhờ vào các kỹ thuật thủ công cao cấp được thực hiện hoàn toàn bằng tay: từ từng đường thêu hoa văn bản địa, kỹ thuật đính đá và kim sa tạo phản quang, cho đến các cụm quả bông kết thủ công và kỹ thuật dựng form phức tạp.
Các NTK còn khéo léo ứng dụng xếp lớp chất liệu để tạo nên chiều sâu không gian cho từng thiết kế. Vải nhung, gấm, lưới trong suốt, vải bố thô và sợi len được kết hợp theo cấu trúc tầng lớp như một bản phối điêu luyện giữa ánh sáng và bóng tối. Mỗi đường khâu, mũi chỉ không chỉ là thao tác kỹ thuật mà là hành động gợi nhớ ký ức như chính cách người Dao từng may áo, dệt vải để gửi gắm niềm tin và tâm thức vào từng trang phục.
Chi tiết quả bông vốn là biểu tượng không thể thiếu trong trang phục Dao Thanh Y được khai thác đa diện: làm điểm nhấn thị giác, tạo sự chuyển động thị giác hoặc điểm neo cảm xúc trên cơ thể người mặc. Kỹ thuật đan dây từ quả bông thành các mảng xoắn như chùm sao, rải đều khắp trang phục, vừa tạo hiệu ứng bay bổng vừa mang tính biểu tượng sâu sắc: kết nối các cá nhân trong cộng đồng, và kết nối thời gian giữa truyền thống với hiện đại.
Vân Dao – khi hồn Dao khoác lên hình hài thời trang mới
Không còn là câu chuyện vùng cao bị giới hạn trong địa lý, “Vân Dao” chứng minh rằng văn hóa dân tộc có thể sải bước tự tin trên sàn diễn lớn nếu biết được kể lại bằng ngôn ngữ đương đại. Các NTK đã không đi theo mô thức “đẹp truyền thống” một chiều, mà khéo léo mở rộng khả năng biểu đạt bằng cách đặt trang phục dân tộc trong cấu trúc thời trang cao cấp (couture): cổ dựng dựng bản lớn, tay phồng điêu khắc, tà dài thêu viền bản rộng, áo corset cấu trúc body-form.
Từng bộ trang phục như một bản hoà âm giữa ngôn ngữ tạo hình và nhịp điệu dân gian. Nhịp thở của miền sơn cước vẫn hiện hữu nhưng là trong hình hài sắc sảo hơn, cá tính hơn, dám thử nghiệm hơn. Điều này cho thấy sự trưởng thành về tư duy của đôi NTK trẻ: họ không chỉ gìn giữ ký ức, mà đang vận dụng nó như chất liệu nền tảng để kiến tạo những diện mạo mới, mang bản sắc Việt vươn tầm quốc tế.
Đặc biệt, cách xử lý cổ phục của người Dao như khăn đội đầu đính bạc, cổ cao cứng, vòng cổ bạc hoặc dải nẹp hông được chuyển ngữ bằng các vật liệu hiện đại hơn (nhựa trong, len tổng hợp, hạt mica) mà vẫn giữ được thần thái nguyên bản. Đây chính là điểm cân bằng tinh tế giữa truyền thống và sáng tạo giữa nguồn cội và xu hướng.
Ký ức phái đẹp thăng hoa trong hình thái thời trang
Ẩn sau vẻ đẹp cầu kỳ là một thông điệp sâu sắc về bản lĩnh nữ giới. “Vân Dao” không chỉ là sự tôn vinh hình ảnh người phụ nữ Dao với những đặc trưng bản sắc, mà còn là lời khẳng định rằng: người phụ nữ hiện đại có thể mang trong mình ký ức dân tộc mà vẫn mạnh mẽ, thời thượng và bản lĩnh. Những phom dáng dứt khoát, vai dựng dựng mạnh, đường cut-out tinh tế hay tạo hình quả bông gợi cảm, tất cả đều chuyển tải hình ảnh một người phụ nữ vừa mềm mại, vừa đầy quyền lực.
Nguyễn Thu Hiền và Nguyễn Thị Thu Hà, hai NTK trẻ đầy tiềm năng đã chứng minh rằng sự sâu sắc về văn hóa có thể trở thành lợi thế lớn trong thiết kế nếu biết cách khai thác đúng góc nhìn. Trong tay họ, vải vóc không chỉ là chất liệu mà là ngôn ngữ. Từng thước vải trở thành thông điệp, từng cụm thêu trở thành dấu chấm câu, và mỗi bộ trang phục trở thành một câu chuyện, không chỉ để xem, mà để được cảm nhận bằng tất cả giác quan.
“Vân Dao” là cú chạm đầy mê hoặc giữa sắc màu truyền thống và mỹ học đương đại nơi văn hóa Dao không còn là chất liệu tham khảo, mà là nhân vật chính của sàn diễn. Một lần nữa, thời trang chứng minh rằng: muốn vươn ra thế giới, hãy đi thật sâu vào bản sắc của chính mình.
